کد مطلب:46679 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:51

گنجینه پرسمان » قرآن

آيه قل يا عبادي الذي أسرفتم علي أنفسكم لا تقنطوا... چگونه تفسير ميشود؟ آيا خداوند هميشه گناهان انسان را ميبخشايد؟

خدا در اين آيه راه بازگشت را توأم با اميدواري به روي همه گناهكاران ميگشايد. با لحني آكنده از لطف و محبت آغوش رحمتش را به روي همه بندگان باز كرده و فرمان عفو همه گناهكاران را صادر نموده است و ميفرمايد: بگو: اي بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كردهايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را ميآمرزد. اين آيه با اين تعبيرات از اميدوار كنندهترين آيات است كه خدا چقدر رحمت و مغفرت خود را بر سر همه گناهكاران گسترانيده است و مولا اميرالمؤمنينعليهالسلام ميفرمايد: در تمام قرآن آيهاي [=اميدواركنندهتر] از اين آيه نيست.

مجمع البيان، تفسير قرطبي و تفسير صافي ذيل آيه مورد بحث.

بعضي از شرايط قبولي توبه:

1 - يكي از مسائل در زمينه بخشش گناهان اين است كه توبه واجب فوري است و در اين مورد خرد بر فوريت آن داوري ميكند، زيرا مرگ هر لحظه انسان را تهديد ميكند و هيچ انساني نميتواند بر حيات خود در ساعات آينده يقين داشته باشد.

قرآن به روشني ميفرمايد: توبه كساني كه مرتكب گناه ميشوند و در لحظات مرگ ابراز ندامت مينمايند، پذيرفته نيست.

نساء (4) آيه 18.

2 - طبق نص صريح قرآن توبه مشرك پذيرفته نميشود: خدا شرك را نميبخشد و پايين تر از آن را براي هر كس كه بخواهد، ميآمرزد و هر كس به خدا شرك ورزد، دروغ بزرگي را مرتكب شده است. مگر اين كه نساء، آيه 48.

از مشرك بودن به درآيد.

3 - توبه با توجه به موارد گناه، مختلف است:

الف) ترك ترك واجبات ديني مانند روزه، حج و ساير گناهاني كه مربوط به حقوق خدا است. در اين موارد انسان بايد علاوه بر توبه، آنها را قضا نمايد و در مثل حج در اولين فرصت به جا آورد.

ب) گناهاني كه در آنها به حقوق مردم تجاوز شده، خواه مال انساني را تلف كند يا به جان انساني آسيب برساند يا به آبروي كسي لطمه وارد نمايد. در اين موارد علاوه بر ندامت بايد جبران حقوق ياد شده بپردازد، مثلاً بايد اصل مال مردم را در صورت موجود بودن و يا مثل يا قيمت آن را ادا نمايد. اگر ضرري جاني رسانده، بايد خود را در معرض قصاص قرار داده و يا اين كه رضايت ولي مقتول را جلب نمايد.

استاد جعفر سبحاني، منشور جاويد، ج 8، ص 244.

بنابراين توبه با شرايط خاص خود، ميتواند مؤثر واقع شده و مورد پذيرش الهي واقع شود.